2708թ. կնշվի՞ Հայաստանի 5000-ամյակը

Կապիտալիստական այս փակուղուց դուրս գալու միակ ելքը հասկանալն է, որ կա զարգացման այլընտրանքային ուղի՝ սոցիալիստական, որը հնարավորություն կտա պահպանել և զարգացնել Հայաստանը։

Ռ. Տեր-Հարությունյան, քաղաքագետ

Ինչպես հայտնի է հայոց պատմագրության հայր Մովսես Խորենացին, տարաբնույթ աղբյուրների հիման վրա գրի է առել հայ ժողովուրդի ծագման մասին լեգենդը: Երկու տիտանների՝ Բելի և Հայկի հայտնի ճակատամարտը և Հայկի հետագա հաղթանակը հիմք տվեցին Հայաստանի ստեղծմանը: Հայկը համարվում է հայերի նախահայրը և էպոնիմը։ Նրա անունով հայերն իրենց անվանում են "հայ", իսկ երկիրը՝ "Հայաստան"։ Այդ ճակատամարտի տարեթիվը սկսեցին համարել որպես սկզբնաղբյուր հայկական ժամանակագրության համար։ Հայկի կյանքի տարիների հիման վրա, միջնադարյան հայ պատմաբանները հաշվարկվել են, որ այդ իրադարձությունները կարող էին տեղի ունենալ մ.թ.ա. 2292 թվականին:

Ելնելով դրանից՝ ստացվում է, որ 2708 թվականին նշվելու է Հայաստանի 5-րդ հազարամյակը: Եվ այստեղ բնական հարց է ծագում. իսկ արդյո՞ք հայերի ներկա սերունդը կապիտալիզմի պայմաններում կարող է պահպանել պետականությունն ու ազգը, որպեսզի փոխանցի էստաֆետը հաջորդ սերունդներին: Պատասխանը միանշանակ է՝ ՈՉ, չի կարող, քանի որ անգամ պետական գործերի, տնտեսության, ժողովրդագրության իրավիճակի մակերեսային վերլուծությունը ցույց է տալիս Հայաստանի աղետալի վիճակը: Կապիտալիզմի պայմաններում Հայաստանն ապագա չունի, կապիտալիզմի պայմաններում Հայաստանը դատապարտված է մահվան:

Երբ կար Արցախի հարցը, Հայաստանի իշխանությունները, բոլոր խնդիրները և փողի պակասությունները դուրս էին գրում Արցախի վրա, թե մենք պետք է զգալի ռեսուրսներ հատկացնենք բանակին, անվտանգությանը: Թեև Փաշինյանի դավաճանական քաղաքականության արդյունքում պարզվեց, որ այդ ամենը սուտ էր, և Հայաստանն չի ունեցել և այդպես էլ չկարողացավ հզոր բանակ ունենալ: Բացի այդ, արդեն 6 տարի է, ինչ չկա Արցախ, չկա բանակ, սակայն Հայաստանի բնակչության մեծամասնության տնտեսական վիճակը ծանր է: Լևոն Տեր-Պետրոսյանի և Փաշինյանի այն բոլոր միֆերը, թե հենց ազատվենք Արցախից որպես ավելորդ բեռից, և միայն այդ ժամանակ կկարողանանք հարուստ ապրել, ձախողվեցին և հերթական սուտը դարձան:

Երբ Փաշինյանը Վաշինգտոնում Զանգեզուրը վաճառում էր թուրքերին, միեւնույն ժամանակ Հայաստանում ԱՄՆ դեսպանատունը Սպիտակի պետական հիվանդանոցին բժշկական օգնություն էր փոխանցում: Այստեղ պետք է մտածել, իսկ ուր են անհետանում պետական բյուջեի փողերը, կամ ինչու պետական բյուջեն փող չունի երկրի պետական հիվանդանոցները ֆինանսավորելու և ապահովելու համար: Ինչո՞ւ են Հայաստանի իշխանությունները թույլ տալիս ԱՄՆ-ին միջամտել երկրի ներքին գործերին, ստանձնել պետության գործառույթները:

Միանգամայն հասկանալի և ակնհայտ է, որ եթե Հայաստանի պետական բյուջեն փող չունի, որպեսզի պետությունը կարողանա կատարել իր տարրական պարտականություններն ու գործառույթները, դա նշանակում է, որ շուկայական (կապիտալիստական ) տնտեսությունն արդյունավետ չէ: Եթե կապիտալիզմն արդյունավետ չէ, ուրեմն պետք է այն փոխել ավելի արդյունավետ համակարգի, որը հնարավորություն կտա պետությանը ոտքի կանգնել: Կապիտալիզմի այլընտրանքը սոցիալիզմն է, երրորդ ճանապարհը մարդկությունը դեռ չի հորինել:

Հայերի մեծ մասը չի կարողանում ապրել և աշխատել Հայաստանի կապիտալիստական հասարակական-տնտեսական պայմաններում, ուստի ստիպված է արտագաղթել: Հայ կապիտալիստները սկսում են հայ աշխատողներին փոխարինել ավելի էժան հնդիկ և պակիստանցի աշխատանքային միգրանտներով: Հայաստանի իշխանությունները շուտով կսկսեն Հայաստանի բնակեցումը ադրբեջանցի թուրքերով: Նման տեմպերով աճում են Հայաստանի անհետացման ռիսկերը, ինչպես ժամանակին Արևմտյան Հայաստանը վերածեցին Քրդաստանի:

Կապիտալիստական այս փակուղուց դուրս գալու միակ ելքը հասկանալն է, որ կա զարգացման այլընտրանքային ուղի՝ սոցիալիստական, որը հնարավորություն կտա պահպանել և զարգացնել Հայաստանը՝ ապագա սերունդներին փոխանցելու համար: Եթե Հայաստանի հայրենասերներն ուզում են, որ հայերի ապագա սերունդները նշեն Հայաստանի 5000-ամյակը, ապա պետք է հասկանան, որ դա հնարավոր կլինի միայն սոցիալիզմի դեպքում։