Հայոց բանակն այդպես էլ չկարողացավ դառնալ պետականության երաշխավորը
Կապիտալիստական աշխարհում, որտեղ իշխում է ԱՄՆ-ը, յուրաքանչյուր երկրի վերապահված է որոշակի գործառույթ և դեր, որի համաձայն որոշվում է, թե ով ինչ կարող է և չի կարող ունենալ կամ անել:
Ռոբերտ Տեր-Հարությունյան, քաղաքագետ
Իր կարճ պատմության ընթացքում անցնելով ծանր փորձությունների միջով հայկական բանակը դեգրադացվեց, բարոյալքվեց և այդպես էլ չդարձավ պետականության երաշխավորը։
Նման անմխիթար եւ խայտառակ վիճակում, որում այժմ գտնվում է հայկական բանակը, ազդել են բազմաթիվ գործոններ: Գլխավոր գործոններից մեկը, անշուշտ, Փաշինյանի հակահայկական քաղաքականությունն է: Բայց հայկական բանակի անկման պատճառներն ավելի խորն են։ Գլխավոր պատճառը կապիտալիստական մոդելի առկայությունն է, որն ավտոմատ կերպով Հայաստանը դարձնում է Արևմուտքին ենթակա կիսագաղութ: Գտնվելով Արեւմուտքի ֆինանսական վերահսկողության տակ՝ Հայաստանը չի կարող չհետևել Արեւմուտքի խորհուրդներին:
Կապիտալիստական աշխարհում, որտեղ իշխում է ԱՄՆ-ը, յուրաքանչյուր երկրի վերապահված է որոշակի գործառույթ և դեր, որի համաձայն որոշվում է, թե ով ինչ կարող է և չի կարող ունենալ կամ անել: Օրինակ՝ ԱՄՆ իմպերիալիստական շահերի համաձայն՝ Հարավային Կորեան պետք է ուժեղ բանակ ունենա, Հյուսիսային Կորեայի դեմ և ԱՄՆ-ն ամեն կերպ աջակցում է դրան։ Նույնը վերաբերում է Իսրաելին, գաղտնիք չէ, որ իսրաելական բանակը մեծ ֆինանսական եւ տեխնիկական օգնություն է ստանում ԱՄՆ-ից: Նույն սկզբունքը՝ "ուրիշի ձեռքերով պատերազմել" անգլոսաքսերը օգտագործում են Ուկրաինայի նկատմամբ, Արեւմուտքն իր քաղաքականությամբ պատերազմ է հրահրում Ռուսաստանի եւ Ուկրաինայի միջեւ: Արեւմուտքն ակտիվորեն զինում, ֆինանսավորում է Կիեւի ֆաշիստական ռեժիմը՝ օգտագործելով ուկրաինացի զինվորներին որպես թնդանոթի միս:
Բայց կան երկրներ, որոնք, ըստ Վաշինգտոնի շահերի, չպետք է ունենան հզոր զինված ներուժ: Օրինակ՝ Չեխիա, Գերմանիա, Ճապոնիա, Էստոնիա, Սլովենիա և այլն, նրանք բոլորն ունեն ցուցադրական բանակներ որոնք մասնակցում են կամ զորահանդեսներին, կամ ՆԱՏՕ-ի "խաղաղապահությանը": Կարելի է ասել, որ այս կամ այն կապիտալիստական երկիրն ունի այնպիսի բանակ, որը համապատասխանում է ԱՄՆ-ի շահերին, այլ ոչ թե տվյալ երկրի շահերին:
Ինչ վերաբերում է Հայաստանին, ապա ըստ ԱՄՆ-ի շահերի՝ Հայաստանը պատկանում է այն երկրների ցանկին, որոնք չպետք է ուժեղ բանակ ունենան։ Հայտնի է, որ Արևմուտքն ակտիվորեն առաջ է տանում պանթուրքիզմի աշխարհաքաղաքական նախագիծը, Արևմուտքը հույս ունի թյուրքալեզու երկրներին օգտագործել Իրանի, Ռուսաստանի և Չինաստանի դեմ պայքարում: Ուստի հայկական ուժեղ բանակը, իսկ դա նշանակում է նաև զարգացած տնտեսությունը վնասում են Արևմուտքի ծրագրերին և շահերին։ Դա է պատճառը, որ Արեւմուտքը շահագրգռված է, որ Հայաստանը ֆինանսապես կախված լինել Արևմուտքից, որպեսզի Հայաստանը ղեկավարեն Արևմուտքի խամաճիկները, որոնք իրենց հակահայկական քաղաքականությամբ թույլ չեն տա, որ Հայաստանն ունենա Արցախ, Նախիջևան, թույլ չեն տա, որ Հայաստանն ունենա հզոր բանակ և զարգացած տնտեսություն, որը կարող է խոչընդոտել պանթուրքիզմի ծրագրի իրականացմանը:
Հետևաբար, Հայաստանը կարող է ունենալ ուժեղ, հզոր, մարտունակ բանակ միայն սոցիալիստական համակարգի պայմաններում։ Երբ Հայաստանը դուրս կգա կապիտալիստական համակարգից, այսինքն՝ դուրս կգա Արևմուտքի վերահսկողությունից: Հենց այդ ժամանակ Հայաստանը կունենա այնպիսի մարտական բանակ, որը կպաշտպանի Հայաստանը, այլ ոչ թե այնպիսին, ինչպիսին հիմա է, որը ծառայում է Արևմուտքի շահերին և ձեռքերը ծալած հանգիստ հետևում է, թե ինչպես են Ալիևն ու Փաշինյանը օկուպացնում Հայաստանը:
