Շնորհավոր ԽՍՀՄ կազմավորման 100 ամյակը

ՀԿԿ Կենտկոմի առաջին քարտուղար Երջանիկ Ղազարյանի ելույթը ԽՍՀՄ կազմավորման 100 ամյակի կապակցությամբ:

Սիրելի՛ ընկերներ։

ԽՍՀՄ-ի՝ նոր տիպի պետության ստեղծումը համաշխարհային պատմության ամենամեծ իրադարձությունն էր։

Նախկին Ռուսական կայսրության տարածքում մինչև 1922 թվականը ձևավորված 6 հանրապետությունների միջև, որոնց թվում էր Հայկական ԽՍՀ-ն, ի սկզբանե սերտ համագործակցություն է եղել՝ հիմնված ընդհանուր պատմական ճակատագրի վրա։ Միավորմանը նպաստեց նաև այս հանրապետությունների կառավարությունների կողմից դրված ընդհանուր նպատակը՝ սոցիալիզմի կառուցումը կապիտալիստական միջավայրում գտնվող տարածքում։

1922 թվականի դեկտեմբերի 30-ին Համամիութենական առաջին համագումարում ստորագրվեցին ԽՍՀՄ ստեղծման մասին հռչակագիրը և Միության պայմանագիրը։ Հռչակագրում սահմանվել են միության հիմնական սկզբունքները՝ միավորման իրավահավասարությունն ու կամավորությունը, ԽՍՀՄ-ից ազատորեն անջատվելու իրավունքը և այլ խորհրդային սոցիալիստական հանրապետություններին միանալու իրավունքը:

Որպես միութենական պետության մաս՝ հայ ժողովուրդը պահպանեց իր գոյությունը, վերածնեց, զարգացրեց ու հարստացրեց իր դարավոր մշակույթն ու գիտությունը, Ռուսական կայսրության երբեմնի գավառական հետամնաց ծայրամասը վերածվեց ժամանակակից արդյունաբերական երկրի՝ բազմազան տնտեսությամբ։ Խորհրդային Հայաստանն զարգացման աննախադեպ վերելք ապրեց. հարյուրից ավելի ապրանքատեսակներ, այդ թվում՝ բարձր տեխնոլոգիական, հանրապետության կողմից մատակարարվեցին ոչ միայն Խորհրդային Միության բոլոր անկյուններին, այլև աշխարհի տասնյակ երկրներին։ Հանրապետությունում ստեղծվեց բարձր գիտական ներուժ, հայ գիտնականների բազմաթիվ ձեռքբերումները նրանց համաշխարհային հռչակ բերեցին, մաթեմատիկայի, ֆիզիկայի, աստղագիտության, քիմիայի, կենսաբանության տասնյակ գիտահետազոտական ինստիտուտների զարգացումները լայնորեն կիրառվեցին և ներդրվեցին ոչ միայն Հայաստանի, այլեւ ողջ Խորհրդային Միության տնտեսության մեջ։

Հայրենական մեծ պատերազմի տարիներին Հայաստանի վեց հարյուր հազար որդիներն ու դուստրերը եղբայրական մյուս ժողովուրդների հետ ուս ուսի տված պայքարեցին իրենց մեկ մեծ Հայրենիքի ազատության և անկախության համար, և նրանցից երեք հարյուր հազարը զոհվեցին մարտի դաշտերում։

Խորհրդային Հայաստանի յուրաքանչյուր բնակիչ հնարավորություն ուներ անվճար բարձրագույն կրթություն ստանալու, գործում էր անվճար բուժօգնության և առողջարանային-սանատորիա-բուժման լայն զարգացած համակարգ, մարդկանց տրամադրվում էին անվճար բնակարաններ։ Երկրում գործազրկություն, մուրացկաններ ու անօթեւաններ չկար։

Վստահաբար կարող ենք ասել, որ այս տարիները ոսկե դար են դարձել հայ ժողովրդի հինգ հազարամյա պատմության մեջ։

Ցավոք սրտի, ժողովրդավարության և մարդու իրավունքների շահերի քողի տակ, հակառակ 1991 թվականի մարտի 17-ի ԽՍՀՄ-ի պահպանման հանրաքվեի արդյունքներին, այդ տարեվերջին կործանվեց խորհրդային պետությունը։

Հայաստանում, ինչպես նախկին խորհրդային մյուս հանրապետություններում, անկախություն ձեռք բերելուց հետո, ձևավորվեց բուրժուա-օլիգարխիկ համակարգ, որը թալանելով ողջ ժողովրդի աշխատանքով և ժողովրդին պատկանող խորհրդային իշխանության 70 տարիների ընթացքում ստեղծված հարստությունը՝ կենտրոնացրեց ունեցվածքն ու իշխանությունը մարդկանց նեղ շրջանակի ձեռքում, ինչը հանգեցրեց կլանների առաջացմանն ու խորացմանը ոչ միայն տնտեսության, այլեւ օրենսդիր ու գործադիր իշխանություններում։ Փաստորեն, մեր երկրում սեփական ժողովրդի թալանը դարձել է պետական քաղաքականություն։ Քաղաքական ասպարեզ մտան մարդիկ, քաղաքական գործիչներ, ովքեր հեշտությամբ մանիպուլյացիայի ենթարկեցին ողջ ժողովրդին՝ հուշելով, որ խորհրդային հսկայական պետությունը շնչել ու ապրել է բացառապես հայերի գործունեությամբ՝ գիտնականներ, զորավարներ, բժիշկներ և այլն։

Միասնական խորհրդային պետության և սոցիալիստական տնտեսական համակարգի կործանումից անմիջապես հետո խորը ճգնաժամի մեջ հայտնված Հայաստանի տնտեսությունը վերջին երեսուն տարիների ընթացքում սուր է զգում դրա հետևանքով առաջացած համաշխարհային ֆինանսատնտեսական ճգնաժամի ծանր հետևանքները՝ Միացյալ Նահանգների և նրա դաշնակիցների իմպերիալիստական քաղաքականության արդյունքը։

Արդեն երեք տասնամյակ է, ինչ անգործության են մատնված արդյունաբերական ձեռնարկություններն ու գիտական կենտրոնները, որոնք Խորհրդային Հայաստանի պարծանքն էին։ Ժողովրդի բարոյական, ազգային և մշակութային արժեքները աստիճանաբար մաշվում են. Գործազրկություն և աղքատություն, մասնագիտությամբ աշխատանք գտնելու դժվարություններ, որակյալ բժշկական օգնության և կրթության սահմանափակ հասանելիություն, հասարակության ծայրահեղ բևեռացվածություն, սննդի և կոմունալ ծառայությունների անընդհատ աճող գներ. Այսպիսին են այսօր մեր երկրի ցուցանիշները: Բնակչության զգալի մասը, չունենալով աշխատանք, հանրապետությունից արտագաղթել է ԱՊՀ և Արևմուտքի երկրներ։

Ներկայումս Հայաստանում քաղաքական իրավիճակը ծայրահեղ սրված է։ Հերթական անգամ ականատես եղանք, թե ինչպես են ԱՄՆ-ն ու Եվրոպան միջամտում այլ պետությունների ներքին գործերին՝ իրենց հռչակելով ժողովրդավարության ու խաղաղության պաշտպաններ, բայց միաժամանակ ամենուր ավերածություններ ու մահ են սերմանում։ ՆԱՏՕ-ն երկար ժամանակ է ձգում է իր շոշափուկները Հայաստանի ուղղությամբ. Իսկ բուն Հայաստանում ակտիվացել են արևմտամետ շրջանակները, որոնք կոչ են անում դուրս մղել Ռուսաստանին մեր տարածաշրջանից և այստեղ տեղակայել որոշ միջազգային «խաղաղապահ ուժեր»: Մեր փոքրիկ Հայաստանը հայտնվել է համաշխարհային իմպերիալիզմի շահերի բախման կենտրոնում։

Հայ կոմունիստները կտրականապես դեմ են ԱՄՆ-ի և Արևմուտքի փորձերին՝ հերթական անգամ հայ ժողովրդին որպես սակարկության առարկա օգտագործել իրենց շահերի համար: Մեր ամենօրյա աշխատանքում մենք անընդհատ հղում ենք անում ԽՍՀՄ փորձին, բացատրական աշխատանք տանում սոցիալիստական զարգացման ուղու առավելությունների վերաբերյալ՝ ինչը հատկապես կարևոր է վայրի կապիտալիզմի կողմից կառավարվող երկրում մեծացած երիտասարդ սերնդի համար։

Ժամանակին Հայաստանի քաղաքացիները զրկվել են ԽՍՀՄ-ի պահպանման վերաբերյալ 1991 թվականի մարտի 17-ի Համամիութենական հանրաքվեին մասնակցելու հնարավորությունից, քանի որ Հայաստանի Գերագույն խորհուրդը մի քանի օր առաջ որոշել էր հանրաքվե չանցկացնել։ Սակայն այսօր էլ, մեր բնակչության մեծ մասը, չնայած մամուլում շարունակվող հակակոմունիստական քարոզչությանը, պատմությունը խեղաթյուրելու, Խորհրդային Հայաստանի պետական և կուսակցական առաջնորդներին զրպարտելու փորձերին, հիշում է այն բոլոր լավ բաները, որ տեղի են ունեցել նրա կյանքում սոցիալիզմի օրոք։

Հայաստանի կոմունիստները հստակ գիտակցում են, որ աշխարհում և հետխորհրդային երկրներում տեղի ունեցող քաղաքական և տնտեսական գործընթացները մեզանից ավելի մեծ միասնություն են պահանջում, որպեսզի կարողանանք դիմակայել և պատվով դուրս գալ մեզ բաժին հասած փորձություններից։

Սիրելի ընկերներ՝ սոցիալիզմին և կոմունիզմին չկա այլընտրանք։

Շնորհավոր ԽՍՀՄ կազմավորման 100 ամյակը։